گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۹۱:در شرف كعبه همین بس كه عامرش ذات اقدس جلیل است و مهندس‌اش جبرئیل است و معمارش خلیل است و دستیارش اسماعیل «كفی بذلك فضلاً و شرفا»ً كه اینها مهندسی و معماری و بنایی این بیت را به عهده گرفتند

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۹۰: آن فضا «من تخوم الارض الی علان السماء» قبله است لذا كسانی كه زیر زمین نماز می‌خوانند و اگر چنانچه چند طبقه هم زیر باشد آنها باز استقبال دارند چه اینكه كسانی هم كه بالا هستند باز هم به سمت آن بعد و آن فضا كه قبله است و قابل تغییر و تبدیل نیست آن قبله است.

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۸۹: شما در تمام حالات بگویید «والكعبة قبلتی» حیاً و میتاً انسان با كعبه كار دارد در تمام اذكار تلقینی سخن از «والكعبة قبلتی» است تمام مرده‌ها و زنده‌ها به طرف كعبه و با كعبه كار دارند كسی كه حال احتضار است یك سبك خاص به طرف كعبه كار دارد بعد از مرگ در حال دفن یك طرز خاص با كعبه كار دارد

راه مستقیم

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۸۸: بالأخره ابن زبیر یك آدم فاسدی بود او را گرفتند و كشتند و بعد هم فردایش كعبه را ساختند این مشكلی پیش نیامد ابرهه آمده است كه اصلاً قبله و مطاف را بردارد لذا خدا به او امان نداد ولی اگر كسی امام زمانش را یاری نكند به كعبه هم پناه ببرد خدا او را پناه نمی‌دهد لذا جریان كار حجاج مخالف با ﴿مَنْ یُرِدْ فیهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ أَلیمٍ﴾ كه همانند جریان ابرهه باشد نیست

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۸۷: كسی بخواهد كعبه را از بین ببرد خدا به او امان نمی‌دهد هم امن تشریعی است برای اینكه اگر كسی آنجا وارد شده است حق ایذاء ندارد حق ندارد كه صیدی را و پرنده‌ای را آزار كند و كسی حق ندارد اگر پناهنده‌ای به آنجا مراجعه كرده است حدود الهی را بر او در آنجا جاری كند مگر اینكه خود او حرمت را رعایت نكند

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۸۶: احتمال دیگر این است كه آیاتٌ بینات كه شماره‌های فراوانی دارد یكی‌اش مقام ابراهیم است دومی و

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۸۵: چطور مقام ابراهیم به تنهایی آیاتٌ بینات با اینكه آیةٌ بینةٌ برای اینكه سنگ سخت به صورت یك خمیر درآید این آیت و معجزه است و جای مشخص این سنگ به صورت خمیر درآید نه همه سنگ این آیة اخری و بعد از اینكه جای مشخص این سنگ به صورت خمیر درآمد تا یك گودی معینی تا یك عمق معینی به صورت خمیر درآید بعد هم به صورت سنگ همچنان باشد آیة ثالثه و از آن جهت كه دشمنهای فراوانی خواستند این اثر را از بین ببرند از دستبرد همه طاغیان محفوظ مانده است

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۸۴: در مكه كه نماز می‌خواندند در بحثهای سورهٴ مباركهٴ بقره گذشت كه حضرت طرزی می‌ایستادند كه هم كعبه قبله ایشان باشد هم بیت المقدس زیرا بیت المقدس در جنوب غربی كعبه است وجود مبارك پیغمبر در یك سمتی قرار می‌گرفت كه هم به كعبه رو كند هم به بیت المقدس در آن سه سمت نماز نمی‌خواند یعنی كعبه را پشت سر نمی‌نهاد كه فقط به بیت المقدس نماز بخواند

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۸۳: ﴿إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذی بِبَكَّةَ مُبارَكًا﴾ ظاهرش این است كه این بیت الحرام و این كعبه معظمه و مكرمه اولین معبد جهانی است و هیچ پیامبری غیر از كعبه قبله‌ای نداشت

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۸۲: چون عبادت به سود مردم است هرگز تكلیف علیه مردم نیست لذا آنها كه اهل راهند درباره تكلیف می‌گویند انسان مشرف می‌شود نه مكلف اگر مرد سن‌اش به اول شانزده سالگی رسید می‌گویند او مشرف شده است به خطابات الهی و اگر زن به اول ده سالگی رسید می‌گویند تشرف یافت زیرا دستورات الهی كلفت نیست بلكه شرافت است كسی كه قبلاً شایسته نبود خدا به او خطاب كند ﴿أَقیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ﴾ الآن شایسته این خطاب الهی شد

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۸۱: درباره نعمتهای بهشت گرچه تنعم‌اش اول دارد و آخر ندارد اما نعمتهای بهشت ظاهراً نه اول دارد و نه آخر برای اینكه الآن هم بهشت موجود است این ‌طور نیست كه بهشت بعد از دنیا خلق بشود نعمتهای بهشت بود و همواره هست انقطاعی ندارد آن جنتی كه عند ملیك مقتدر هست مخصوصاً آن جنتی كه عند ملیك مقتدر هست

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۸۰: معلوم می‌شود آنهایی كه استجابت دعای ابراهیم را دارند یا پیاده‌ها هستند یا اگر مركوب دارند مركوب لاغر و ضامر البته آنكه امكانات بیشتری دارد سوار است و مركوب فربه دارد كمتر توفیق پیدا می‌كند ولی از این آیه پیداست كه پیروان ابراهیم خلیل بالأخره یا پیاده‌ها هستند یا كسانی كه مركب ضامر دارند

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۷۹: با آمدن سیلها و طوفانها و امثال ذلك جایش دیگر مشخص نبود فقط روی علم غیب باید می‌فهمیدند كه كجا جای كعبه اصلی و اصیل است خدا می‌فرماید ما مكان این كعبه را نشان ابراهیم خلیل دادیم بعد او شده معمار و فرزندش اسماعیل (سلام الله علیه) هم شده دستیار او مهندسی این بیت را خدا به خود اسناد می‌دهد چطور بسازد در كجا بنا كند این را به خودش نسبت داد

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۷۸: حجر الاسود هم از آیات الهی است كه با اینكه تلاشها و كوششهای فراوانی شده است كه این حجر را از جا بردارند یا مثلاً اختفا كنند مقدورشان نبود

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۷۷: اینها را خطفةً و غفلةً ناآگاهانه می‌ربایند می‌گویند اختطاف فرمود: ﴿یُتَخَطَّفُ النّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ﴾ جریان آدم ربایی در اطراف مكه فراوان است اما اینجا امن است ما اینجا را امن كردیم خب این به دعای ابراهیم خلیل (سلام الله علیه) است كه از طرف حكم فقهی هم همین است كه من دخله كان آمناً

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۷۶: در اثر جوشش آن چشمه زمزم و بركت این دعا و استغاثه هاجر (علیها السلام) و ناله آن كودك به نام اسماعیل (علیه السلام) كه در همان دوران شیرخوارگی فوراً این چشمه جوشید كم كم پرنده و غیر پرنده و قافله و اینها آمدند و آنجا شد بلد این دعا مستجاب شد كه ﴿رَبِّ اجْعَلْ هذا﴾ این سرزمین را ﴿بَلَدًا آمِنًا﴾ بار دوم كه حضرت تشریف آوردند دیدند اینجا دیگر بلد شد وقتی بلد شد آن خواسته قبلی را دوباره عرض كرد ﴿وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِنًا﴾

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۷۵: مکه سرزمینی است به حسب ظاهر سوزان و غیر مأمور من اینها را در این سرزمین اسكان دادم تا نماز را اقامه كنند و برای اینكه موفق بشوند دلهای گروهی از مردم را به سمت اینها گرایش بده چون تو مقلب القلوبی و اینها را هم از میوه‌ها مرزوق كن تا اینها شاكر باشند این دعا را در یك سرزمین سوزانی كرده است ا

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۷۴: ﴿إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذی بِبَكَّةَ مُبارَكًا وَ هُدًى لِلْعالَمینَ﴾ قبل از اینكه سلیمان (سلام الله علیه) بیت المقدس را در فلسطین بنا كند وجود مبارك ابراهیم خلیل (علیه السلام) كعبه را در مكه بنا نهاد و قبل از اینكه بیت المقدس قبله باشد كعبه گذشته از اینكه قبله بود مطاف هم بود پس اگر ما از بیت المقدس به كعبه برگشتیم به همان قبله اولی برگشتیم و این كار سیره ابراهیم و انبیای ابراهیمی بوده است.

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۷۳: تحقیقاً اولین خانه‌ای كه برای انتفاع عبادی مردم نهاده شد همان خانه‌ای است كه در سرزمین بكه و مكه است و این خانه برای این نهاده شد كه منشأ بركتهای فراوان و هدایت جهانیان باشد در این خانه نشانه‌های فراوانی بر توحید خداست كه یكی از آن نشانه‌ها مقام ابراهیم (سلام الله علیه) است و هر كس وارد این سرزمین شد شرعاً در امان است و

دل بستن به دنیا

جهانی پر از ترس

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۷۲: الآن هم كه می‌گوییم مرگ بر اسرائیل یعنی این بنی اسرائیل صهیونیست وگرنه آن وجود مبارك كه صلوات و سلام خدا بر او باد او از انبیاست ما در تمام عرض ادبها به پیشگاه انبیا عرض ارادت می‌كنیم

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۷۱: ولی در قرآن كریم این بخش هست كه اینها رسول اكرم را به خوبی شناختند مثل اینكه اعضای خانواده خود را شناختند خب اگر این خصوصیات در تورات بود كه ﴿یَعْرِفُونَهُ كَما یَعْرِفُونَ أَبْناءَهُمْ﴾ و بینات هم اقامه شده است كه اینها در مسئله نبوت خاصه مسئله برای اینها روشن شد و آفتابی شد

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۷۰: فرق بین ظلم و جور و همچنین عدل و انصاف

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۶۹: امامیه اجماع دارند یا اتفاق دارند كه معصومین (علیهم السلام) احكام را با وحی نورانی تلقی می‌كنند نه با اجتهاد ظنی كه گاهی اصابه كند گاهی خطر كند بر فرض هم دائم الاصابه باشد معیاری برای اثبات در دست نیست

هرکس در گروی کردۀ خویش است

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۶۸: خیلی از چیزها مادامی كه اینها یهودی‌اند بر اینها تحریم شده است وقتی دست از یهودیت برداشتند طیبات بر آنها حلال خواهد شد بنابراین این می‌تواند انگیزه باشد و سر اینكه قرآن هم در سوره انعام آیه 146 فرمود: ﴿وَ إِنّا لَصادِقُونَ﴾ هم در این آیه محل بحث فرمود كه ﴿قُلْ صَدَقَ اللّهُ﴾ نشان می‌دهد كار به جایی رسیده كه خدا می‌فرماید من راست می‌گویم و شما دروغ می‌گویید

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۶۷: یك سلسله محرمات خاصه است كه مخصوص یهودیهاست اینها رجس نیستند پلید نیستند خبیث نیستند طیب‌اند ولی این طیب زجراً بر اینها حرام شده است

گوشه‌ای از تفسیر آیت الله جوادی آملی ۶۶ چون یهودیت مبتلا به شرك بود و مسیحیت مبتلا به شرك شد و هیچ كدام اینها بر دین ابراهیم حنیف و دین حنیف ابراهیم (سلام الله علیه) نیستند زیرا ﴿وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكینَ﴾